Varikosel & Kısırlık

2023-01-17

Varikosel & Kısırlık

Varikosel, yumurtalıkların etrafındaki toplardamar ağının genişlemesi ve kanın geriye kaçması olarak tanımlanabilir. Erkeklerde görülme sıklığı yüzde 15 olarak bildirilmektedir. İnfertil (çocuğu olmayan) erkekler arasında ise bu oran yüzde 40 civarındadır. Olguların büyük kısmı tek başına sol tarafta bulunur.

Varikosel testisten dönen kanı toplayan toplardamarların, genişleyerek varisleşmesidir. Erkek kısırlığının (infertilite) en önemli sebebidir. Tedavi edilmediğinde, testis boyutlarında zamanla küçülme,  sperm üretimi ve kalitesinde bozulmaya neden olabilir. Testislerde testosteron hormonunun üretimini de bozarak cinsel isteksizlik ve sertleşme bozukluğuna zemin hazırlar. Genellikle ergenlik dönemi ve sonrasında görülür. Testis üzerinde şişlik, ayakta kalmakla artan ağrı, testis boyutlarında küçülme, testis üzerinde terleme ve sıcaklık hissi gibi belirtilerle karşımıza çıkar. Tanısında hasta muayenesi yeterlidir, ultrasonografiye gerek yoktur. Tedavisinde izlem veya cerrahi tedavi alternatifleri mevcuttur. Testisler arasında ciddi boyut farkı oluşmuşsa, sperm parametreleri bozuksa, hastanın ağrısı varsa ve ileri derecede varikosel varsa cerrahi düşünülmelidir. Cerrahi konusunda son yıllarda ortaya konan en önemli gelişme, ameliyatın mikroskop kullanılarak (mikrocerrahi) yapılmasının, testisi besleyen atardamarların farkedilmeden bağlanmasının önüne geçmesi, ve bu sayede atrofi dediğimiz testisin kaybı durumunun mikrocerrahi yapılanlarda çok daha az görülmesidir.

Varikosel, hastalarda genellikle hareket sonrasında testis üzerinde ve kasıkta ağrı ile belirti verir. Ancak bazı hastalarda hiçbir bulguya rastlanmayabilir. İleri derecede varikoseli olan hastalar testisin çevresinde genişlemiş olan damarların oluşturduğu kabarıklıklar nedeni ile hekime başvurmaktadır. Varikoselin, spermin üretimini ve spermin kalitesini bozduğu, bu nedenle infertiliteye (kısırlığa) yol açabildiği düşünülmektedir. Ayrıca varikosel testislerde atrofi ve boyutlarında küçülmeye yol açabilmektedir. Bu hastaların semen analizlerinde sperm sayısının normalden düşük olduğu ve yüzde 90’ında anormal sperm hareketlenme ve şekil bozuklukları gelişebileceği bilinmektedir. Varikoselin, hastaların yüzde 75’inde sperm fonksiyonlarında da bozulma yaptığı bildirilmiştir. Varikosel tedavisini takiben sperm parametrelerinde düzelme ortalama olarak yüzde 60-70 civarında görünmektedir.