İdrar Kaçırma

2023-01-17

İdrar Kaçırma (İnkontinans)

İdrar Kaçırmanın Tipleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

En sık karşılaşılan tipleri :
Stres tipi idrar kaçırma: İdrarı tutmayı sağlayan kasların zayıf olması nedeniyle öksürme, hapşırma gibi durumlarda ortaya çıkar.
Sıkışma tipi idrar kaçırma: Bu problemi idrarın aniden gelmesi ile beraber hastanın tuvalete yetişemeden altına kaçırması olarak tanımlayabiliriz. 
Karma idrar kaçırma: Stres ve sıkışma problemlerinin birlikte görülmesidir.
 
Devamlı idrar kaçırma
Bu tür şikayetlerin tedavisi için öncelikle tanıyı doğru koymak oldukça önemlidir. Tanı için kimi zaman basit tahliller yeterli olurken kimi zaman ise ürodinami gibi daha ayrıntılı yöntemlere başvurmak gerekebilmektedir. Hastalıkların tedavisinde basamak yöntemi ile basitten daha karmaşığa uzanan tedaviler uyguluyoruz. 
 
  • Davranış tedavileri  (Beslenmenin düzenlenmesi, uykunun düzenlenmesi, saatli idrar yapma )
  • Pelvik taban egzersizleri
  • İlaç tedavisi
  • Cerrahi yöntemler

İdrar kaçırmanın sebepleri ve risk faktörleri nelerdir?

  • Yaş: Yaşın ilerlemesi ve menopoza girilmesi nedeniyle östrojen hormonunun azalması buna bağlı olarak idrar torbasını ve rahmi tutan bağların gevşemesine destek dokularının zayıflaması idrar kaçırmaya neden olur.
  • Genetik: Bazı çalışmalarda stres ve urge inkontinansa genetik yatkınlık gösterilmiştir.
  • Doğum: Fazla sayıda doğum, iri bebek, zor doğum yapanlarda idrar kaçırma riski yüksektir.
  • Kronik hastalıklar: Astım, kronik bronşit, şeker, travma, geçirilmiş omurilik operasyonları, beyin hastalıkları idrar kaçırmayı artırır. Kronik kabızlık, obezite, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları,rahim ve vajen operasyonları, sigara içenlerde idrar kaçırmaya zemin hazırlayan faktörlerdir.

İdrar kaçırma tanısı nasıl konur?

Hastaların teşhisinde daha ciddi hastalıkların ayırıcı tanısı yapılması ve muhtemelen altta yatan fonksiyonel anomalinin tanımlanması gerekir. Tanıyı koymakta en iyi yardımcı iyi bir hastalık hikayesi almaktır. Beraberin ek şikayeti varsa onlarda irdelenmelidir, ağrı ve kanamanın varlığı sorgulanmalıdır.Hastanın yaşı,şikayetinin başlangıcı,kullandığı ilaçlar,geçirdiği hastalıklar ve ameliyatlar yaptığı doğumlar sorgulanmalıdır.

Muayene

Detaylı bir pelvik ve genel muayene ürolog tarafından yapılır.Muayene yapılırken hastanın idrara sıkışık olması ve litotomi pozisyonunda yapılması gerekir. Hasta öksürtülerek ıkındırılarak idrar kaçıp kaçmadığı gözlenir, eğer yatar pozisyonda kaçmıyorsa ayağa kaldırılıp öksürtürmeli ve ıkındırılmalıdır. Beraberinde Boney testi, Ped testi, Q-tip testi yapılmalıdır. Nörolojik muayene hastanın odaya girmesiyle yürüyüş şekli ve davranışlarının gözlemlenmesiyle başlar. Muhakkak rektal muayene yapılmalı, makat tonusu kontrol edilmeli, genital duyu ve refleksler değerlendirilmelidir.

Tetkik olarak ne yapılmalıdır?

  • İdrar tetkiki ve idrar kültürü muhakkak yapılmalıdır. İdrar yolu enfeksiyonu varsa tedavi edilmelidir, idrar testinde kanamanın varlığı araştırılmalıdır.
  • Üriner sistem ultrasonu yaptırılmalı ve rezidüel idrar bakılmalıdır.
  • Ped Testi : Belirlenen bir zaman içinde kaçan idrar miktarının yarı objektif olarak ölçülmesidir.
  • Üroflovmetri: İdrar akımının ölçülmesidir.
  • Ürodinamik değerlendirme ve gerekirse videoürodinmi
  • Gerekirse sistoskopi yapılmalıdır.

Tedavi

Medikal tedavi
Mesane kasının aşırı aktivitesine bağlı idrar kaçırmalarda altta yatan sebebi bulmak gerekir.Ürinerenfeksiyonlar en çok mesane kasının aşırıaktivitesi yapan durumlardır,tedavisi ilaçlar kullanıldıktan sonra düzelir.Antikolinerjik , antimuskarinik ve trisiklik antidepresanlar kulanılbilir
 
Östrojen Hormonu Uygulaması: Mesane mukozası ve mukoza altı dokusunun uyarılarak dolaşımın arttırılması ve bu şekilde düz kas yanıtının arttırılması ve üretra çıkışında düzelmenin sağlanması amacıyla bazı hastalara lokal estrojen uygulaması verilebilir. Özellikle menopoz dönemindeki hastalara fitil, krem veya jel şeklindeki lokal estrojen uygulamaları fayda verebilmektedir.
Pelvik taban egzersizleri, Elektrik stmülasyon, biofeedback yöntemler kullanılabilir.
 
Cerrahi: Son yüzyılda SÜİ’nin cerrahi tedavisi için 100’den fazla değişik teknik öne sürülmüştür. Bu ameliyatların kısa dönem başarı oranları uygulanan tekniğe göre %65-95 arasında değişmektedir. Genellikle ilk cerrahi girişimin başarı şansı en yüksektir. Sonraki seanslarda yapılan ameliyatların başarı şansı daha düşüktür. Mesane sarkması (sistosel), barsak sarkması (rektosel, enterosel) gibi eşlik eden patolojiler varsa cerrahi girişim ona göre karar verilerek vaginal yaklaşımla (alttan) sarkmalar (prolapsus) düzeltilmekte ve inkontinans giderilmektedir. Ameliyat tipinin seçiminde; hastanın genel durumu, üretranın testlerde hareketlilik durumu, ameliyat öncesi ürodinamik parametreler, cerrahi deneyim ve uygulanacak tekniğin olası komplikasyonları göz önünde bulundurulur.